Γιατί ένα παιδί δε θέλει να πάει σχολείο; Για ποιους λόγους εμφανίζει σωματικά συμπτώματα, όπως πόνο στην κοιλιά, ναυτία, πονοκέφαλο κ.ά., χωρίς εμφανή ιατρικό λόγο; Η συχνότητα και ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων είναι κάποιοι από τους παράγοντες που μπορεί να αποκαλύψουν μη οργανικές αιτίες πίσω από τη, φαινομενικά, αθώα άρνηση του παιδιού για τήρηση του καθημερινού προγράμματός του.
Συχνά οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με την επίμονη, περιστασιακή άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο, με επακόλουθες διαμαρτυρίες για πόνο στο στομάχι ή σε κάποιο άλλο σημείο του σώματός του. Όταν οι διαμαρτυρίες του παιδιού υποχωρούν σχετικά σύντομα, έως ότου εξαλειφθούν εντελώς σε μικρό χρονικό διάστημα, τότε μάλλον πρόκειται για συγκυριακή συνειδητή άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο του.
[img src=”https://ekpaidiou.gr/wp-content/uploads/2015/03/Crying-girl.jpg” alt=” ” align=”left” width=”50″ height=”50″ animation=”slideInLeft”]Εάν όμως το παιδί αρνείται επίμονα και συχνά να παρακολουθήσει το σχολικό πρόγραμμα, είτε αρνούμενο να ξεκινήσει το πρωί για το σχολείο, είτε εγκαταλείποντας το σχολείο πριν το τέλος του διδακτικού ωραρίου, τότε μάλλον πρόκειται για κάτι περισσότερο πολύπλοκο από την απλή, περιστασιακή και κάπου αναμενόμενη άρνηση παρακολούθησης του σχολικού προγράμματος. Σε αυτή την περίπτωση ίσως το παιδί αντιμετωπίζει σχολική φοβία, μια φοβία αρκετά ισχυρή ώστε να το αποθαρρύνει να παρευρεθεί στο σχολικό πλαίσιο.
Βασική διαφορά μεταξύ συνειδητής άρνησης του παιδιού να πάει σχολείο και σχολικής φοβίας είναι ότι το παιδί με σχολική φοβία, ενώ θέλει να πάει στο σχολείο ένας ανεξέλεγκτος φόβος το σταματά. Στη σχολική φοβία το παιδί μπορεί να αναπτύξει εσωτερικευμένη συμπτωματολογία (ψυχοσωματικά συμπτώματα, έντονη ανησυχία και άγχος, προβλήματα ύπνου) ή εξωτερικευμένη συμπτωματολογία (επιθετικότητα, κλάμα). Στις περιπτώσεις της σχολικής φοβίας ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων του παιδιού είναι το πρωί πριν πάει σχολείο, την Κυριακή το βράδυ και εντείνονται κατά την αναχώρησή του για το σχολείο ή πριν φτάσει σε αυτό, ενώ εξασθενούν σημαντικά ή εξαλείφονται στις διακοπές και το Σαββατοκύριακο.
[img src=”https://ekpaidiou.gr/wp-content/uploads/2015/03/Wikibully.jpg” alt=” ” align=”right” width=”50″ height=”50″ animation=”slideInRight”]Οι αιτίες της σχολικής φοβίας ποικίλουν.Ενδεικτικά, τα παιδιά που αρνούνται έντονα και επίμονα να πάνε σχολείο μπορεί να βιώνουν έντονο άγχος για την απόδοση που θα έχουν στο σχολείο τόσο σε γνωστικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (θα τα καταφέρω στο μάθημα; θα είναι αυστηρός ή επικριτικός ο δάσκαλος μαζί μου; Θα με αποδεχτούν οι συμμαθητές μου;). Επίσης, μπορεί να έχει βιώσει φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού που να έχουν μετατρέψει το σχολείο σε μια έντονα αγχογόνο κατάσταση. Το άγχος αποχωρισμού, η έντονη προσκόλληση του παιδιού με τη μητέρα ,συνήθως, και οι ανασφάλειες που προκύπτουν από τέτοιο είδος σχέσης θα μπορούσε να επιβαρύνει το παιδί τόσο ώστε να αποφεύγει συστηματικά την απομάκρυνσή του από το οικείο περιβάλλον.
Είναι πολύ σημαντικό η σχολική άρνηση που επιμένει σε ένταση και συχνότητα να ερευνάται από ένα σύνολο ειδικών της ψυχικής υγείας (ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο, κοινωνικό λειτουργό). Με αυτό τον τρόπο μπορεί να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί έγκαιρα όποιο συναισθηματικό και γνωστικό κόστος έχει στο παιδί η μακρόχρονη αποχή από το σχολικό πλαίσιο και την κοινωνική ζωή του.
